ქართული დამწერლობა მიეკუთვნება იბერიულ-კავკასიურ ენათა ჯგუფს. სულ ქართულ ენაში არსებობს სამი დიალექტი: ქართველური, სვანური და მეგრული (იგივე ლაზური).
 |
 |
აღსანიშნავია, რომ ქართული დამწერლობა არის ერთ-ერთი მსოფლიოს 14 დამწერლობათა შორის. ბევრი მეცნიერი ფიქრობს, რომ ქართული დამწერლობა დამკვიდრებულია სემიტური ანბანის ნიადაგზე, დაახლოებით ჩვ. წ. აღ.-მდე VI – V სს.
დამწერლობა საუკუნეების განმავლობაში თავისთავად იცვალა იერსახე, მაგრამ მას მაინც შენარჩუნებული აქვს პირვანდელი ელემენტები. ერთ-ერთი ქართველი ისტორიკოსი გვამცნობს, რომ ქართული ანბანი შეიქმნა III საუკუნეში და მის ფუძემდებლად მიჩნეულია ერთიანი საქართველოს პირველი მეფე ფარნავაზი.
პირველი მოზაიკური წარწერა აღმოჩენილია პალესტინის უდაბნოში და მიჩნეულია, როგორც ქართულ უძველეს წარწერად და იგი თარიღდება ჩვ.წ.აღ.-ით 433 წ. ბოლნისის სიონის ტაძარი, რომელიც მდებარეობს სამხრეთით თბილისიდან. გვაკვირვებს ასევე უძველესი ქართული წარწერით, რომელიც თარიღდება ჩვ.წ.აღ.-ით 493 წ. ხოლო რაც შეეხება პირველ ხელნაწერს, იგი თარიღდება ჩვ.წ.აღ-ით 864 წ. და ინახება წმ. ეკატერინეს მონასტერში ქ. სინაი, პენესუელა.
 |
ქართულ ლიტერატურას გააჩნია ანტიკური და გამორჩეული ისტორია. უძველესი ლიტერატურული ნაწარმოები – “შუშანიკის წამება” დაწერილია ჩვ.წ.აღ-ით 476 – 483 წწ. იაკობ ცურტაველის მიერ.
იგი წარმოადგენს პირველ ჰაგიოგრაფიულ ნაწარმოებს. “ვეფხისტყაოსანი” შუა საუკუნეების ცნობილი პოემა “ვეფხისტყაოსანი” დაწერილია ცნობილი მწერლის შოთა რუსთაველის მიერ. პოემა თარგმნილია მსოფლიოს მრავალ ენაზე. იგი წარმოადგენს უნიკალურ შედევრს ქართული ლიტერატურის ისტორიაში.
No comments:
Post a Comment